İLK YARDIM
İLK YARDIM NEDİR ?
Herhangi bir kaza veya yaralanma durumunda , sağlık görevlilerin yardımı ulaşıncaya kadar , hayatın kurtarılması ya da durumunun kötüye gitmesinin önleyebilmek amacıyla olay yerinde , tıbbi araç ve gereç aranmaksızın , mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamadır.
*ilk yardım ilaçsız ve araçsız yapılır*
ACİL TEDAVİ ?
Acil tedavi ünütelerinde doktor ve sağlıkçı tarafından yapılan ilaçlı ve araçlı tedavidir.
İlk Yardımın Amaçları ;
-Hayati tehlikenin ortadan kaldırılması
-Yaşamsal fonksiyonların devamının sürdürülmesi
-Hasta veya yaralının durumunun kötüye gitmesini engelleme.
İlk Yardımın Temel Uygulamaları
1-KORUMA;
Olay yerinde oluşabilecek ikincil bir kazanın engellenmesi ve etrafta bulunan insanların ve en başta kendi can güvenliğinin sağlanması unutmayalımki ancak canlı bir kişi can kurtarabilir.
2-BİLDİRME;
Olay ve ya kazanın mümkün olan en hızlı şekilde gerekli ekiplere bildirilip yardım istenmelidir .
3-KURTARMA;
112 ARANDIĞINDA DİKKAT EDİLECEKLER;
-Kesinlikle sakin olunmalı ve panik yapılmamalı
-Elinizden geldiğince etrafta bulunan sokak tabelaları veya bilindik yapıları (cami-okul vs. ) kullanarak yol tarifi vermek
-Hasta veya yaralıyı tanıyor iseniz herhangi bir hastalığı veya kullandığı ilaç varsa bunu söylemek
-Hasta veya yaralının cinsiyeti yaşı ve kaç kişi olduğunu sağlık ekiplerine söylemek
-112 Merkezi tarafından sorulan sorulara net cevaplar vermek
ilk yardımcının olay anında yapması gerekenler ;
-Önce kendi can güvenliğini sağladıktan sonra hasta ve yaralıya yaklaşmadan önce olay yeri güvenliğini sağlamalı
-Olay yeri güvenliğini sağladıktan sonra etrafta bulunan insanları uzaklaştırıp hemen hasta veya yaralının yanına gidip
-Hasta veya yaralının durumu değerlendirilir (ABC) bakılır ve öncelikli müdahele edilecek belirlenir.
– Hasta veya yaralının endişesi ve panik durumu giderilir.
-Eğer ihiyataç var ise etrafta bulunan insanlardan tedavi için yardım istenebilir
-Hasta sıcak tutulur , kırıklara müdahale edilmeli, yarası var ise görmemesi sağlanmalı,
-Gerekli sağlık kuruşlarına sevki sağlanana kadar hasta veya yaralının durumu stabil tutulmalı .
İLK YARDIMCININ ÖZELLİKLERİ;
– İnsan vücudunu anatomik açıdan iyi tanımalı
-Önce kendi can güvenliğini korumalı
-Sakin kendine ,güvenen ve pratik olmalı
-Çevredekileri kişileri organize edebilmeli
Hayat Kurtarma Zinciri
Hayat kurtarma zinciri 4 halkadan oluşur ancak 3.4. halkası ileri yaşam desteğine girer ilk yardımcıyı ilgilendirmez
1-Sağlık kuruluşlarına haber verme .
2-Olay yerinde temel yaşam desteği yapılması
3-Ambulans ekiplerince müdahale edilmesi
4-Sağlık kuruluşlarında müdahale edilmesi
,
İLK YARDIMIN ABC’Sİ NEDİR ?
A-Hava yolu açıklığı ilk 10 saniyede açılmalıdır.
B-Solunum değerlendirilmeli(bak-dinle-hisset)
C-Dolaşımın değerlendirilmesi(şah damardan 5 saniye nabız bakılmalı)
İNSAN VÜCUDU VE İŞLEYİŞİ
İlk yardımcı insan anatomisi bilgisine sahip olmalı ve işleyişi konusunda bazı temel kavramları bilmelidir.
SİSTEMLER;
*HAREKET SİSTEMİ*
-Vücudun hareket ve destek sistemidir
-hareket sistemi kemikler eklemler ve kaslardan oluşur.
*DOLAŞIM SİSTEMİ*
-Vücut dokularının ihtiyaçlarını taşır ve yeniden geriye toplar
-Dolaşım sistemi kalp, kan damarları ve kandan oluşur
*SİNİR SİSTEMİ*
-Bilinç, algılama , hareketlerinin uyumu dengesini uyumunu solunum ile dolaşımı sağlar
-Sinir sistemi beyin, beyincik, omurilik, omurilik soğanından oluşur
*SOLUNUM SİSTEMİ*
-Vücuda gerekli olan gaz alışverişi görevini yaparak hücre ve dokuların oksijenlenmesini sağlar
-Solunum sistemi organları akciğerler ve solunum yollarıdır
*BOŞALTIM SİSTEMİ*
-Vücuda gerekli olan maddeleri tutulup zararlı olan maddelerin atılmasını sağlayan sistemdir
-boşaltım sistemi organları ; idrar borusu, idrar kanalları , idrar kesesi ve böbreklerdir
*SİNDİRİM SİSTEMİ*
-Ağızdan alınan besinlerin öğütülerek sindirilmesi ve kan dolaşımı vasıtasıyla vücuda dağıtılmasını sağlar.
-Sindirim sistemi şu organlardan oluşur;dil ve dişler ,yemek borusu,mide,safra kesesi,pankreas ve bağırsaklardan oluşur
YAŞAM BULGULARI
Hasta ve yaralıyı değerlendirmede yaşam bulgularının önemli bir yeri vardır ve bunları iyi gözlemleyip değerlendirmek lazım .
yaşam bulguları;
bilinç,solunum,dolaşım,vücut ısısı ve kan basıncı(tansiyon)